پیشوای مذهبی

 

سیدالعلماء والمجتهدین جامع معقول و منقول حاوی فروع و اصول حضرت آیت الله العظمی مرحوم حاج آقا سیدحسین حائری طباطبائی در کربلا دیده به جهان گشود. خانواده او روحانی و ساکن بین النهرین بودند. ایشان در کربلا به تحصیل پرداخت و در ردیف تلامذه مرحوم فاضل اردکانی قرار گرفت و دروس اجتهادی را خدمت ایشان خوانده و از خواص شاگردان ایشان محسوب می شد پس از رسیدن به مرتبه اجتهاد همراه برادر خود مرحوم میرسیدعلی حائری معروف به "حائری شاه باغ" و خانواده خود به ایران آمدند. حاج سیدحسین در کرمانشاه اقامت می گزیند و میرسید علی به تهران می رود. مرحوم

حضرت آیت الله العظمی حاج آقا سیدحسین حائری در کرمانشاه به تدریج نفوذ و اقتداری بهم می رساند و یکی از علماء متنفذ می گردد و برادرش در تهران وارد دستگاه قضایی کشور می شود و در وزارت دادگستری عالی ترین مقام را پیدا می کند.

با اینکه ایشان کرمانشاهی نبود و در آن شهر علماء بانفوذی از خاندانهای آل آقا، جلیلی، فیض مهدوی و دیگر خاندانهای بزرگی از جمله میبدی، حاج آخوند، نجومی وجود داشتند که سالیان دراز پدر در پدر پیشوایی مذهبی مردم کرمانشاه به آنها اختصاص داشت معذلک نفوذ و اقتدار حاج سیدحسین به هیچ وجه کمتر از آنان نبود. مرحوم حاج سیدحسین حائری طباطبائی پس از مدتی در نتیجه اختلافات خانوادگی خانه ای را که در آن زندگی می کرد رها نمود و تنها به قم و از آنجا به مشهد رفت و تا زمان فوت به کرمانشاه و به سر خانه و زندگی خویش باز نگشت هنگامی که ایشان به قم مشرف شدند و مرحوم آیت الله مؤسس حاج شیخ عبدالکریم به مراتب علمی او آگاه شد از او خواست در قم بماند و به تدریس بپردازد ولی ایشان پس از چند ماه اظهار علاقه کرد به مشهد برود و آنجا اقامت گزیند.

پس از مهاجرت به مشهد مرحوم حاج شیخ مرتضی آشتیانی پذیرایی شایانی از او کرد و حتی خانه ای را به جهت اجاره و دو خدمتکار زن و مرد برای خدمتش معین کرد و تا مدتی اجاره منزل و حقوق ماهانه خدمتکاران را پرداخت می نمود. ایشان در مشهد امام جماعت مسجدی در انتهای بازار سر شور بود و در دانشگاه استاد فقه و اصول شد ضمنا در خانه نیز به تدریس همان علوم مشغول گردید و جماعتی از طلاب همه روزه در درسش حضور می یافتند.

مرحوم کیوان سمیعی صاحب کتب ارزشمند «سردار کابلی» درباره مرحوم حاج آقا سیدحسین حائری چنین می نویسد: هنگامی که من به قصد تحصیل فلسفه از خدمت مرحوم آقابزرگ شهیدی در آن شهر (مشهد) اقامت داشتم بنا بر سابقه آشنایی که با ایشان (مرحوم حاج آقا سیدحسین حائری) داشتم گاه به گاه خدمتش می رسیدم و حتی در مجلس درسش حاضر می شدم. بسیار بافراست و باهوش سریع الانتقال و ماهر در فقه و اصول بود. خود گاه می گفت: من خلاق اصولم، در درس مسلط و خوش تقریر بود و چون فارسی را با لهجه عربی تکلم می کرد سخن گفتن شیرینی داشت. ایشان از جمله کسانی بودند که به حضور مقدس حضرت بقیةالله الاعظم (ارواح العالمین له الفداء) شرفیاب شدند. چگونگی این ماجرا را زعیم عالیقدر حضرت آیت الله علامه حاج آقا سیدمرتضی نجومی در کتاب زندگی نامه خود نوشت خود به نام «کیمیای هستی» به تفضیل آورده اند.

ایشان یک پسر به نام علم الهدی و یک دختر به نام فخرالحاجیه داشت که پس از مهاجرتش به مشهد در کرمانشاه ماندند و پسرش لیسانس و از قضات عالی رتبه دادگستری بود. سرانجام مرحوم حضرت آیت الله العظمی حاج آقا سیدحسین حائری «ره» در همان شهر مشهد به رحمت ایزدی پیوست و در جوار امام هشتم به خاک سپرده شد. رحمةالله علیه.